PEYAMİ SAFA
Hayatı

1899- 15 Haziran 1961): Yazar. İstanbul'da doğdu. Meşhur şair İsmail Safa'nın oğludur. Düzenli bir öğrenim göremedi. Kendi kendisini yetiştirdi. 13 yaşında hayata atıldı. Posta Telgraf Nezaretinde çalıştı. Öğretmenlik (1914-1918), gazetecilik (1918-1961) yaptı. Hayatını yazıları ile kazandı. İstanbul'da öldü.

Kardeşi İlhami ile Yirminci Asır adlı bir akşam gazetesi çıkardı. Bu gazetede "Asrın hikâyeleri" ilk hikâyelerini imzasız yayınladı (1919), Kültür Haftası (21 sayı, 15 Ocak-3 Haziran 1936) ve Türk Düşüncesi (63 sayı, 1953-1960) adlarında iki de dergi çıkardı. Tasvîr-i Efkâr, Cumhuriyet, Milliyet, Tercüman, Son Havadis gazetelerinde yazdı. Çok sevdiği oğlu Merve'yi askerliğini yaptığı sıra kaybetmesi Peyami Safa'yı çok sarstı. Bu olaydan birkaç ay sonra İstanbul'da öldü. Edirnekapı Şehitliği'nde gömülüdür.

Peyami Safa kendi kendisini yetiştirmiş ender şahsiyetlerden biridir. Fransızcayı Fransızca gramer kitabı yazabilecek kadar öğrenmiştir. 43 yıl hiç durmadan yazdı. Güçlü bir fikir adamı, romancı ve polemikçidir. Nâzım Hikmet Ran, Nurullah Ataç, Zekeriya Sertel, Muhsin Ertuğrul, Aziz Nesin'le polemiğe giriştir.

Öldüğü zaman Son Havadis gazetesi baş yazarı idi.

Peyami Safa halk için yazdığı edebî değeri olmayan romanlarını "Server Bedi" imzası ile yayınladı. Sayıları 80'i bulan bu eserler arasında; Cumbadan Rumbaya (1936) romanıyla, Cingöz Recai polis hikâyeleri dizisi en ünlüleridir. Ayrıca ders kitapları da yazdı. Peyami Safa'nın fıkra ve makalelerinde sağlam bir mantık dokusu ve inandırıcılık görülür. Romanlarında olaydan çok tahlile önem verdi. Toplumumuzdaki ahlâk çöküntüsünü, medeniyetin yarattığı bocalamayı, nesiller ve sosyal çevreler arasındaki çatışmayı dile getirdi. Zıt kavramları, duygu ve düşünce tezadını ustaca işledi.

Eserleri

BİZ İNSANLAR

Mütefekkir romancı bu eserde insan ruhunun derinliklerine büyük zekasının ışığını tutmaktadır. romanda asil bir ruhun insanın anlaşılmazlığı karşısındaki bunalımları, ikiyüzlülüğe ve bayağılıklara karşı isyanı verilmektedir. Harb yıllarının ahlâkı ve içtimâi hayanı verilmektedir. Harb yıllarının ahlâkı ve içtimâî hayatı perişan eden havası iinde dürüstlüğün ve ülkücülüğün savunması yapılmakta, kozmopolitliğe karşı milliyetçilik, materyalizme karşı maneviyatçılık bayraklaştırılmaktadır.

YALNIZIZ

Peyami Safa, bu eserinde insanlığı materyalizmin kör çenberini kırmağa, kendini kaybettiği ruhunu bulmaya çağırmaktadır. Asrımızda insanın bütün problemleri bu noktada düğümlenmektedir. Ve Allah'ı bilmedikçe, insanlık buhrandan buhrana yuvarlanacak, huzur ve sükun bulamayacaktır.

FATİH - HARBİYE

Yazar bu romanında Tanzimat'tan kopup gelen, Millî Mücadelede ve sonraki yıllarda alevlenen batılılaşma hareketlerinin Türk tipindeki ve cemiyetindeki etkilerini incelemektedir.

MATMAZEL NORALİYA'NIN KOLTUĞU

Peyami Safa'nın mizac ve ruh yapısına uygun düşen bir konuyu ihtiva etmektedir. Ruhçu ve akılcı dünya görüşünün yazarın anlayışı çerçevesinde birleştirilmesi esasına dayanır.

DOKUZUNCU HARİCİYE KOĞUŞU

Roman, yalnız ve hasta bir çocuğun ızdırabını, çocukça aşkını ve kıskançlığını; mes'ud olmak isteyen bir genç kızın temiz sevgisini; inanmak arzusu bütün benliğini saran bir insaın kuruntularını ve çıplak hastahane duvarı gerisindeki hıçkırıklarını anlatır.

MAHŞER

Yazarın görüşlerini değişik bir tarzda işlediği bir romandır.

ŞİMŞEK

Yazarın ilk romanlarındandır. Yazar bunda da bütün eserlerinde işlediği konuları, bir başka tarzda yeniden işlemektedir.

CANAN

Peyami Safa'nın "Şimşek", "Bir Akşamdı", "Mahşer" romanları tarzında bir diğer eseridir.

SÖZDE KIZLAR

Günümüzün kızlarını, onları mesud yahud bedbaht edebilecek hususları birer ibret levhası gibi yansıtmaktadır.

BİR AKŞAMDI

Yazarın kendine has, orijinal üslübuyla okuyucuyu psikoljik bir maceraya sürüklediği romanı...

CUMBA'DAN RUMBA'YA

Aslında "Cumbadan Rumbaya" Server Bedi' den daha ziyade, Peyami Safa' ya yakışan bir eserdir. Server Bedi' yi şüphesiz çok sevindrir ama, Peyami Safa' yı da hiç utandırmaz. Bu sebeple biz aziz Üstad' ın ruhaniyetinden af dileyerek, sağlığında "Server Bedi" imzasiyle yayınladığı bu eseri, "Peyami Safa" adıyla neşrediyoruz...

BİR TEREDDÜDÜN ROMANI

Yazarın kendine has, orijinal üslübuyla okuyucuyu psikoljik bir maceraya sürüklediği bir başka romanı...

TÜRK İNKILABINA BAKIŞLAR

Atatürk İnkılâbları öncesindeki fikir cereyanlarını en gerçek kaynaklarıyla ortaya koymaya çalışmıştır.

OSMANLICA , TÜRKÇE UYDURMACA
( OBJEKTİF 1)

Türk dili üzerindeki tartışmalar devam etmektedir. Bir Türkçülük hareketi olarak başlatılan özleştirme akımı tam bir milli kültür yabancılaşması haline dönüştürülmüştür. Kelimeler -ve tabii onlarla birlikte milli kültür muhtevaları- atılıyor, uydurma kelimelerle gayri milli bir kültür kurulmaya çalışılıyor. Böylece nesiller birbirine ve yeni nesiller milli kültüre yabancılaşmaya devam ediyor. Şüphesiz ki, Türkçe' yi sevenler, bu yozlaştırma hareketinden dilimizi ve kültürümüzü kurtarmak için savaşıyorlar. Bu ciltte, yazarın dil hakkında yazdıklarından bir demet sunuluyor...

SANAT , EDEBİYAT , TENKİT
( OBJEKTİF 2 )

Bu ciltte, Peyami Safa' nın sanat, edebiyat, tenkit konularında yazdıklarından yeni ibr demet sunuyoruz. Türk Romanına düşünceyi getiren mütefekkir sanatçı, bu yazılarıyla da edebiyatımızı değer kargaşalığından korumaya çalışmış ve seviye kazandırmıştır.

SOSYALİZM , KOMÜNİZM , MARKSİZM
( OBJEKTİF 3)

Bu kitapta Üstadın, ömrünün sonuna kadar büyük bir inançla mücadele ettiği komünizm ve komünistlere dair yazılarını okuyacaksınız; Marksizm konusundaki kuvvetli tahlil ve tenkitleri yanında, komünizmin genel meseleleri ve bizdeki komünistler hakkında yazdıkları toplanmıştır. Ötüken, hatırasını saygı ile andığımız Üstad' ın bu kitabını yayınlamakla hizmet ettiği ve günümüzdeki kavgalara ışık tuttuğu inancındadır.

DİN İNKILAP İRTİCA
( OBJEKTİF 4)

Din, inkılap, irtica; üzerinde fırtınalar koparılan hatta istismar olunan mefhumlardır. Bu konuda yıllardır süregelen kavgalar çok defa zararlı sonuçlar vermiştir. Bu kitapta yeni bir tartışma değil, insanımızı yakından ilgilendiren bir mevzuda parlak bir zekanın her mefhuma hakkını veren isabetli teşhislerini bulacaksınız.

KADIN , AŞK , AİLE
( OBJEKTİF 5)

Kadın, aşk, aile gibi konularda, katılaşmadan ama milli değerlerimizi ve içtimai hassasiyetlerimizi de rencide etmeden yazmak, her yazar için kolay başarılacak bir iş değildir. Ama, Peyami Safa gibi toleranslı, fakat sağlam ve milli ölçülere sahip güçlü bir kalemden bu konuları okumak, zevkli olduğu kadar da faydalı olacaktır.

EĞİTİM , GENÇLİK , ÜNİVERSİTE
( OBJEKTİF 6)

Gençliğin meseleleri nelerdir, nasıl eğitilmelidir; gençliğin milli meselelere bakışı ne olamlıdır, meseleler karşısında tavrı ne olmalıdır; gençlikten beklenen ve ona verilmesi gereken nedir? Sunduğumuz bu ciltte, bunlar ve benzeri soruların ihtiva ettiği meseleleri Üstad' ın kaleminden okuyacaksınız. Peyami Safa' nın bütün ömrünce en yakın ilgi sahalarını teşkil eden bu konularda, gençliğimiz milli, ülkücü ve ciddi bir rehber bulacak, eğitimciler ve yöneticilerimizin de alacakları çok şey olacaktır.

20. ASIR , AVRUPA , BİZ
( OBJEKTİF 7)

Bu kitapta, Türk fikir hayatının meşalelerinden birini, fikir adamı Peyami Safa' yı daha yakından tanıyacaksınız. Ele aldığı konulardan bir kısmı, insanlığın nesilden nesile devredegeldiği ezaeli meselelerdir. Bu meselelerde, mümin bir mütefekkirin engin kültürü ve atak zekasıyla, problemlere kazandırdığı derinlik ve aydınlığı bulacaksınız. Aynı zamanda, Peyami Safa' nın, büyük meseleleri küçük bir fıkra çerçevesinde ortaya koyup, çözümlemedeki hayret verici ustalığını göreceksiniz.